De 10 mooiste, verhalende podcasts van 2024

“Het was de maatschappij die ziek bleek te zijn.” Een uitspraak die gaat over het stigma en de vooroordelen rondom aidspatienten en mensen met HIV in de jaren 90. In deze prachtige, soms pijnlijke serie wordt aan de hand van het liefdesverhaal van Jan en Martin vertelt wat de ziekte doet en deed met de queer-gemeenschap in Nederland. De makers reflecteren ook op hun eigen leven. Hoe hebben de vooroordelen zich zo hardnekkig kunnen nestelen in de hoofden en harten van hele generaties? Een aangrijpend verhaal dat gedragen wordt door het prachtige sounddesign.

Eén van de meest interessante series die de Telegraaf heeft gemaakt, is de podcastserie “Zij is van Mij”. Niet alleen leent het onderwerp partnergeweld zich voor een anoniem, diepgravend medium als podcast, ook is de authentieke, prettige stem van de vakkundige rechtbankjournalist Saskia Belleman de perfecte persoon om dit goed te brengen. Ze praat met slachtoffers, nabestaanden én deskundigen over de rauwe realiteit van het hoge aantal mannen die hun (ex-)partner naar het leven staan. Ook hoor je een dader, een “man” die vertelt hoe het beest in hem los komt en hij alleen nog maar om zich heen kan slaan.

Ik zat niet direct te wachten op een nieuwe podcast over de moord op Pim Fortuyn. Het is immers al 22 jaar geleden en volgens mij is alles wel verteld. Nou niet dus! Argos-journalist Eric Arends heeft een geheim politierapport op de kop getikt waaruit toch echt blijkt dat een interessant deel van het verhaal buiten de publiciteit is gehouden. Hij balanceert keurig op het dunne lijntje van complottheoriën en nieuwe feiten. En wat een prettige stem heeft deze Eric! Deze moderne true crime podcast is echt een aanrader.

Een zeer verrassende, vernieuwende manier van het uitdiepen van levensvragen. De één wordt gelukkig van zijn verzameling theezakjes en een boterhammetje met kaas, de ander moet de hele wereld over vliegen. De manier waarop de makers van Trouw deze basale onderwerpen uitdiepen door middel van telkens drie uiteenlopende inzichten biedt een heel mooi kijkje op ons leven en zet je echt aan het denken.

2024 is ongetwijfeld het jaar dat we allemaal bezig zijn geweest met Artificial Intelligence. Of je nou een sinterklaasgedicht maakte of plaatje zocht bij een werkstuk, de AI-tools vlogen je om de oren. En zelfs als je er nog niet bewust mee bezig bent, dan word je omringt door algoritmes, camera’s en sites die ons leven makkelijker maken. In veel podcasts werd met deskundigen de voor- en nadelen besproken. Onderzoeker Michael Safi van de Guardian duikt in deze podcast in alles wat AI kan aanrichten en wat het ons kan brengen. Van deepfake tot geniale toepassingen in de zorg. Hij zoekt uit waar AI ontstond en waar het naartoe gaat. Een fascinerende weg van misschien de meest complexe innovatie. Michael maakt het allemaal een stuk inzichtelijker en spannend!

Zo’n bijzonder verhaal hoor je zelden! Door een afschuwelijke ontsteking in zijn hersenen is de 21-jarige Jur zijn volledige geheugen kwijt. Podcastmaker Josefine volgt Jur als hij het hele leven weer opnieuw moet leren begrijpen. Dit zorgt voor pijnlijke, mooie en soms hilarische situaties, maar ook voor een prachtige nieuwe kijk op de wereld. Hij spreekt de taal, maar snapt de ongeschreven regels niet. Maar wil hij dingen als nuance, sarcasme en fatsoen wel leren? Sociale wenselijkheid kent hij niet en dat zorgt voor een totaal nieuw persoon zonder de bagage uit het verleden. Hij leert een nieuw onbevangen leven op te bouwen zonder negatieve gevoelens als haat, angst en spanning. En daar kunnen we allemaal iets van leren.

Toen de makers van mijn favoriete podcast Reply All aankondigden te stoppen, vond ik dat ontzettend jammer. Maar goed nieuws: ze zijn terug én beter dan ooit! Het concept lijkt simpel: ze beantwoorden vragen. Vragen die je misschien ook online kunt opzoeken, maar krijg je dan wel écht het goede antwoord? Wat als een vraag te complex is voor Google of ChatGPT? Denk aan onderwerpen waar écht mensenwerk aan te pas komt, zoals het ontrafelen van democratie, de oorsprong van Bitcoin of de geschiedenis achter OpenAI. Met hun unieke stijl weten ze elk verhaal helder, meeslepend en met een flinke dosis spanning te vertellen.

In deze podcastserie van Pointer geven journalisten Klaas den Tek en Jerry Vermanen een bizar inkijkje in de wereld van de escort. Dat een klant niet precies de dame krijgt die hij op de internetpagina uitzoekt, kan ik me voorstellen. Maar als je stelselmatig onder druk wordt gezet om te betalen voor escorts die je nooit hebt besteld, wordt je toch gewoon afgeperst. Ondanks deze schokkende onthullingen blijft het escortbureau van Margretha Van de Laar jarenlang actief in zowel Nederland als België. De grondige digitale research naar alle escortsites die aan Margaretha’s bedrijven worden gelinkt, maken deze podcast een staaltje journalistiek topwerk.

Opnieuw doken de journalisten van het AD afgelopen jaar weer in een aantal fascinerende zaken waarbij oplichters gebruik maken van kwetsbare mensen. Waar ze eerder het bizarre leven van Rian van Rijbroek succesvol blootlegden (In de ban van Rian) en een sekteleider ontmaskerden in “Een Soort God” , boog de redactie zich dit jaar over de kwetsbare Anya die in de ban raakte van een spel (Het Habbo Mysterie) en hoor je het verhaal van een soort pyramidespel dat jongeren vertelt dat ze snel rijk kunnen worden in “De Waanzinnige belofte”. Wat me zo raakt is dat tieners het al niet makkelijk hebben en dat je ze dan probeert weg te drijven bij hun vrienden en familie door ze een veel betere wereld te beloven, is toch echt afschuwelijk.